DNA ve Genetik Kod

DNA ve Genetik Kod

Hücre: canlıyı oluşturan ve canlılık özelliği gösteren en küçük yapıdır.
Çekirdek: hücre içerisinde yaşamsal olayların kontrol edildiği ve kalıtsal bilgilerin saklandığı yapıdır.

Kromozom: Hücre bölüneceği zaman kalıtsal bilgiyi oluşturan ipliklerin kısalıp kalınlaşması ve üzerinin protein bir kılıfla kaplanması ile oluşan yapıdır. Bir hücrede birden fazla kromozom oluşabilir. Kromozom sayısının çokluğu canlıya gelişmişlik kazandırmaz. Yani bir canlının kromozomu çok ise bu canlı gelişmiş bir canlıdır denilemez.

DNA (Deoksiribo Nükleik Asit): Hücrenin yaşamsal faaliyetlerini yöneten kalıtsal yapıdır. İplikler halinde bulunur. Her iplik iki adet zincirden oluşur. Zincirler sarmal bir yapı oluşturur.

Gen: canlının herhangi bir özelliğinin bilgisini taşıyan DNA’nın anlamlı parçasıdır. Bir DNA’da birden fazla gen bulunabilir. Örneğin; DNA’yı bir cümle olarak düşünürsek, Genleri cümleyi oluşturan kelimeler olarak düşünebiliriz.

Nükleotid: Nükleotidler DNA’nın en küçük yapı birimidir. Örneğin; DNA’yı bir cümle olarak düşünürsek, Genler cümleyi oluşturan kelimeler ve Nükleotidler ise kelimeleri oluşturan harfler olur.

Nükleotid’in Yapısı

Fosfat + Deoksiriboz şekeri + Organik baz Nükleotidi oluşturan yapılardır.

DNA’da bulunan Nükleotidlerde dört adet Organik baz bulunur;

• Adenin (A)
• Guanin (G)
• Sitozin (S veya C)
• Timin (T)

Her bir Nükleotid ’in yapısında bir tane Organik baz bulunabilir ve hangi Organik baz yapısında bulunuyor ise onun ismini alır.

Adenin bazı bulunuyorsa; Adenin Nükleotidi.
Guanin bazı bulunuyorsa; Guanin Nükleotidi.
Sitozin bazı bulunuyorsa; Sitozin Nükleotidi.
Timin bazı bulunuyorsa; Timin Nükleotidi.

DNA çift zincirden oluşur. Nükleotidler DNA zincirlerini oluştururken karşı karşıya iki Organik baz bağ kurarlar. Organik bazların karşı karşıya durması için;
Adenin Nükleotid karşısına Timin Nükleotid gelmesi gerekir.
Guanin Nükleotid karşısına Sitozin Nükleotid gelmelidir.

Kalıtsal özelliklere etki eden yapılar arasındaki büyüklük ilişkisi;

KROMOZOM> DNA> GEN> NÜKLEOTİD