Elektriklenme ve Elektriksel Yükler

Elektriksel yükler ilk olarak Thales (Tales) tarafından bulunmuştur. Thales, kehribar çubuğunu yünlü kumaşa sürttüğünde çubuğun saman parçalarını çektiğini gözlemlemiştir.  Benjamin Franklin ise yaptığı deneylerle iki farklı elektriksel yük olduğu sonucuna varmıştır. Bu yükleri pozitif ve negatif yük olarak adlandırmıştır.

• Atomda; proton, elektron ve nötron denilen üç tanecik bulunur. Bu taneciklere atomun temel tanecikleri denir.
• Atomda, protonlar (+) yüklü, elektronlar (–) yüklü, nötronlar ise yüksüz taneciklerdir.
• Atomdaki elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında bulunan (–) yüklü elektronlar ve (+) yüklü protonlardır.
• Atomda, (+) yüklü protonlar ve yüksüz nötronlar atomun çekirdeğinde bulunur, (–) yüklü elektronlar ise çekirdeğin etrafında belirli (yörüngelerde) sürekli dolanırlar.
• Atomda, proton ve nötronlar hareket etmezler, hareket eden tanecikler ise sadece (–) yüklü elektronlardır.

  Bir maddenin elektrik yüklü başka bir maddeyle etkileşmesi sonucu ortaya çıkan fiziksel özelliğe elektriksel yük adı verilir.
  Cisimlerin sahip oldukları elektriksel yüklerin yer değiştirmesine elektriklenme denir.

  Elektriklenme örnekleri:
  Kapı konuna dokunduğumuzda veya biriyle tokalaştığımızda çarpılma hissi yaşamamız.

• Yıldırım ve şimşek olayları.
• Yün kazağımızı çıkarırken duyulan çıtırtılar ve gördüğümüz küçük kıvılcımlar.
• Saçımızı tararken kabarması.
• Kumaşa sürtünen plastik kalemin küçük kâğıt parçalarını çekmesi. vb.

• Elektriklenmenin Teknolojide Kullanımı
  Fotokopi makinesi
• Otomobil ve beyaz eşya boyama
• Baca filtreleri
• Baca temizlik fırçaları
• Yük depolama bileklikleri
• Parmak izi tespit yöntemleri

  Ebonit çubuk, yün kumaşa sürtüldüğünde elektriklenir. yün kumaşta bulunan negatif yükler sürtünmenin etkisiyle ebonit çubuğa geçer. Böylece ebonit çubuk negatif elektrik yüküyle yüklenmiş olur.
  Cam çubuğu ipek kumaşa sürttüğünüzde cam çubuktaki negatif yükler kumaşa geçer. Böylece cam çubuk pozitif elektrik yüküyle yüklenir.
  
  Elektrik Yükü Çeşitleri (Artı ve Eksi Yükler) ;

• Doğada iki çeşit elektrik yükü vardır. Bunlar pozitif yani (+) artı ve negatif yani (–) eksi elektrik yükleridir.
•  Aynı cins elektrik yükleri birbirlerini iterler.
• Zıt elektrik yükleri birbirlerini çekerler.