İklim ve Hava Hareketleri

İklim ve Hava Hareketleri

• Dünya’yı dıştan saran hava katmanına atmosfer adı verilir.
• Atmosferde meydana gelen değişmelere hava olayları denir.
• Belirli bir bölgede ve kısa süre içerisinde etkili olan hava olaylarına hava durumu denir.

Isınma ve soğumalar gibi çeşitli etkenler sonucunda yeryüzünde basınç farklılıkları oluşur ve havanın yer değiştirmesine neden olur. Hava sıcaklığında çeşitli etkiler sonucu oluşan değişimler, yüzeyde alçak veya yüksek basınç alanlarının oluşmasına neden olur.

Alçak basınç alanı: çevresine göre hava basıncının düşük olduğu bölgelere denir. Bir bölgede alçak basınç alanı oluşması için sıcaklığın artması gerekir. Sıcaklık arttığında hava moleküllerinin birbirinden uzaklaşır. Hava molekülleri birbirinden uzaklaştığı bölgedeki hava yoğunluğu azalır ve dolayısı ile o bölgedeki hava basıncı düşer.

Yüksek basınç alanı: Çevresine göre hava basıncı daha fazla olan bölgeler yüksek basınç alanı olarak adlandırılır. Bir bölgede yüksek basınç alanı oluşması için sıcaklığın azalması gerekir. Sıcaklık azaldığında hava moleküllerinin birbirine yaklaşır. Hava molekülleri birbirine yaklaştığı bölgedeki hava yoğunluğu artar ve dolayısıyla hava basıncı artar.

Rüzgâr: Rüzgâr, yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru yatay yönde hareket eden hava akımıdır.

Nem: atmosferin içerdiği su buharı miktarına denir. Higrometre ile ölçülür.

Yağmur: atmosferdeki su buharının yoğuşarak su damlaları halinde yeryüzüne inmesine denir.

Kar: atmosferdeki su buharının katı hale gelmiş su kristalleri halinde yeryüzüne inmesine denir.

Sis: sis kar ve yağmur gibi bir yağış değildir. Atmosferdeki su buharının yoğuşarak kar kristallerinden daha küçük kristaller oluşturarak havada asılı kalması olayıdır. Farklı tanımları yapılmaktadır.

Çiy: atmosferdeki su buharının soğuk nesneler, cisimler, canlılar üzerinde su damlaları halinde yoğuşmasıdır.

Kırağı: atmosferdeki su buharının soğuk nesneler, cisimler, canlılar üzerinde buz kristalleri oluşturacak şekilde katı hale geçmesidir.

Meteoroloji: hava olaylarını inceleyen ve araştıran bilim dalıdır.

Meteorolog: hava olaylarını inceleyen araştıran uzmanlara denir.

Klimatoloji (iklim bilimi): iklim tiplerini, iklimlerin oluşum nedenlerini, özelliklerini ve insan yaşamı üzerine olan etkilerini inceleyen bilim dalına denir.

Klimatolog: iklim bilimi ile ilgili çalışmalar ve araştırmalar yapan uzmanlara denir.