Solunum
- Solunum nedir?
- Soluk alıp vermek nedir
- Solunum ve soluk alıp vermek aynı şey midir?
Canlıların hücreleri içinde besin maddelerini parçalayarak enerji üretmelerine solunum denir.
Nefes almak ya da soluk almak; havanın akciğerlere alınıp verilme işlemidir.
Solunum hücrede gerçekleşen enerji (ATP) üretme faaliyetidir.
Solunum
- Oksijenli Solunum
- Oksijensiz Solunum
- Fermantasyon
- Etil Alkol Fermantasyonu
- Laktik Asit Fermantasyonu
Oksijenli Solunum
- Hücrelerde bulunan besinlerin oksijenle parçalanarak enerji elde edilmesine oksijenli solunum denir.
- Oksijenli solunum, gelişmiş yapılı canlılarda mitokondri organelinde gerçekleşir.
- Bitkiler ışık varlığında hem oksijenli solunum hem de fotosentez yaparlar.
- Bitkiler ışık olmadığında yalnızca oksijenli solunum yaparlar.
Oksijensiz Solunum
Besinlerin oksijen kullanılmadan enzimler yardımı ile parçalanıp enerji elde edilmesine oksijensiz solunum denir.
Fermantasyon
Besinlerin oksijen kullanılmadan enzimler yardımıyla parçalanıp enerji elde edilmesine fermantasyon denir. Fermantasyon sonucu elde edilen enerji miktarı, oksijenli ve oksijensiz solunumla elde edilene göre oldukça azdır.
Fermantasyon, laktik asit ve etil alkol fermantasyonu olmak üzere iki çeşide ayrılır.
Etil alkol fermantasyonu:
Besin ➞ Karbondioksit + Etil alkol + Enerji (ATP)
Hamurun mayalanması fermantasyonuna örnektir. Hamurun mayalanmasını maya mantarları sağlar. Fermantasyon sonucu açığa çıkan karbondioksit, hamurun kabarmasını sağlar.
Laktik asit fermantasyonu:
Besin ➞ Laktik asit + Enerji (ATP)
Yoğurdun mayalanması laktik asit fermantasyonuna örnektir. Yoğurdun mayalanmasını yoğurt bakterileri sağlar.
Yoğurt, peynir, kefir, sirke, turşu, boza, tarhana, sucuk ve benzeri ürünler fermantasyon sonucu oluşan ürünlerdir.
Fotosentez | Oksijenli Solunum |
Su ve karbondioksit kullanılır. | Su ve karbondioksit açığa çıkar. |
Gündüz gerçekleşir, ışık gereklidir. | Her zaman gerçekleşir. Işık gerekmez. |
Besin ve oksijen üretilir. | Besin ve oksijen tüketilir. |
Işık enerjisi kimyasal enerjiye çevrilir. | Kimyasal enerji ATP enerjisine çevrilir. |
Bir yanıt bırakın